Oparta na okręgu mandala, będąc symbolem doskonałości i jedności, od wieków stanowi podstawę planów architektoniczno-urbanistycznych. Stąd, na całym świecie możemy spotkać ogromną liczbę przykładów budowli realizujących formy mandaliczne, są to np.: buddyjskie stupy, islamskie meczety, chrześcijańskie katedry; a nawet egipskie piramidy; odnajdujemy je również w elementach zdobniczych, witrażach i rozetach.

Budowanie świątyni w kształcie mandali miało na celu monumentalizację doświadczenia egzystencjalnego, wyrażenie najwyższego ładu.

Fot. Florencja / Pixabay.com

Doskonałą centryczną formą wyróżnia się plan urbanistyczny miasta Palmanova w północno-wschodnich Włoszech. Miasto zostało założone w XVI w. przez Wenecjan, twórcą planu architekto-nicznego był Vincenzo Scamozzi. W Polsce podobną formę mają plany twierdz Zamość i Kostrzyń.

Plan urbanistyczny włoskiego miasta Palmanova |  Fot.: Wikipedia

Typową mandalą są również podniebienia kopuł – najważniejsze to: Panteon na Polu Marsowym w Rzymie, Hagia Sofia w Stambule, katedra Santa Maria del Fiore we Florencji, kopuła Bazyliki Św. Piotra w Rzymie, czy, w Polsce, kopuła Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.

Panteon w Rzymie

 

Mandala w architekturze